انواع USB در کامپیوتر؛ رنگ‌ها، سرعت‌ها و مقایسه جامع نسخه‌ها
انواع USB در کامپیوتر؛ رنگ‌ها، سرعت‌ها و مقایسه جامع نسخه‌ها
درگاه USB (Universal Serial Bus) یکی از پرکاربردترین رابط‌ها در دنیای کامپیوتر و دستگاه‌های دیجیتال است. از اتصال ماوس و کیبورد گرفته تا فلش مموری، پرینتر و هارد اکسترنال، همه از طریق USB به سیستم وصل می‌شوند. اما آیا می‌دانستید که رنگ و نسخه‌ی پورت USB می‌تواند نشان‌دهنده‌ی سرعت و نسل آن باشد؟
در این مقاله به معرفی انواع USB در کامپیوتر، تفاوت رنگ‌ها، سرعت انتقال داده و مقایسه نسخه‌های مختلف می‌پردازیم.
فهرست مطالب
-
USB چیست و چه کاربردی دارد؟
-
انواع نسخه‌های USB از ابتدا تا امروز
-
رنگ پورت‌های USB و معنای هر رنگ
-
مقایسه سرعت انواع USB
-
تفاوت USB Type-A، Type-B و Type-C
-
جمع‌بندی و نکات مهم در انتخاب پورت USB
USB چیست و چه کاربردی دارد؟
USB مخفف Universal Serial Bus است و به معنی «گذرگاه سریال همگانی» می‌باشد. هدف از طراحی این رابط، یکپارچه‌سازی انواع اتصالات جانبی با یک پورت استاندارد بود تا دیگر برای هر دستگاه نیاز به کابل و درگاه خاصی نباشد.
امروزه تقریباً تمام لپ‌تاپ‌ها، کیس‌های کامپیوتر، کنسول‌های بازی و تلویزیون‌های هوشمند حداقل یک یا چند پورت USB دارند. از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
اتصال ماوس، کیبورد، پرینتر و اسکنر
-
انتقال فایل بین فلش مموری و کامپیوتر
-
شارژ گوشی موبایل یا تبلت
-
اتصال هارد اکسترنال و SSD
-
به‌روزرسانی دستگاه‌ها از طریق Firmware
انواع نسخه‌های USB از ابتدا تا امروز
در طول سال‌ها، USB در نسخه‌های مختلفی توسعه یافته که هر کدام سرعت و قابلیت‌های متفاوتی دارند:
| نسخه USB | نام رسمی | سال معرفی | حداکثر سرعت انتقال | نوع پشتیبانی |
|---|---|---|---|---|
| USB 1.0 / 1.1 | Full Speed | 1996 | 12 Mbps | دستگاه‌های ساده (ماوس، کیبورد) |
| USB 2.0 | Hi-Speed | 2000 | 480 Mbps | پرکاربردترین نوع سنتی |
| USB 3.0 | SuperSpeed | 2008 | 5 Gbps | انتقال سریع داده |
| USB 3.1 | SuperSpeed+ | 2013 | 10 Gbps | پشتیبانی از Type-C |
| USB 3.2 | SuperSpeed++ | 2017 | 20 Gbps | چند خط انتقال داده |
| USB4 | USB4 Gen 3x2 | 2019 | 40 Gbps | بر پایه Thunderbolt 3 |
| USB4 v2.0 | نسل جدید | 2022 | تا 80 Gbps | پشتیبانی از ویدیو 8K |
نکته: نسخه‌های جدیدتر USB با نسخه‌های قبلی سازگار (Backward Compatible) هستند، یعنی می‌توانید دستگاه USB 2.0 را در پورت USB 3.0 هم استفاده کنید، هرچند با سرعت پایین‌تر.
رنگ پورت‌های USB و معنای هر رنگ
رنگ پورت USB می‌تواند به شما نشان دهد که پورت مربوط به کدام نسخه است. البته این رنگ‌ها همیشه توسط همه سازندگان رعایت نمی‌شود، اما در بیشتر مادربوردها و لپ‌تاپ‌ها الگوی زیر برقرار است:
| رنگ پورت | نسخه USB | سرعت | توضیح |
|---|---|---|---|
| سفید | USB 1.0 / 1.1 | 12 Mbps | نسخه‌های قدیمی |
| مشکی | USB 2.0 | 480 Mbps | پرکاربرد و استاندارد |
| آبی | USB 3.0 | 5 Gbps | پورت SuperSpeed |
| فیروزه‌ای (آبی روشن) | USB 3.1 | 10 Gbps | نسل سریع‌تر USB 3 |
| قرمز / زرد | USB 3.2 یا پورت شارژ دائم | 10 تا 20 Gbps | حتی در حالت خاموش شارژ می‌دهد |
| سبز / نارنجی | USB4 یا Thunderbolt | تا 40 Gbps | پیشرفته‌ترین نوع |
مقایسه سرعت انواع USB
برای درک بهتر تفاوت سرعت، جدول زیر نشان می‌دهد هر نسخه USB چقدر سریع‌تر از نسل قبل است:
| نسخه | سرعت تئوری (Mbps) | سرعت واقعی تقریبی (MB/s) | افزایش نسبت به نسل قبل |
|---|---|---|---|
| USB 1.1 | 12 | 1.5 | - |
| USB 2.0 | 480 | 35–40 | حدود 40 برابر سریع‌تر |
| USB 3.0 | 5000 | 400–450 | حدود 10 برابر سریع‌تر |
| USB 3.1 | 10000 | 900–1000 | دو برابر USB 3.0 |
| USB 3.2 | 20000 | 1700–2000 | دو برابر USB 3.1 |
| USB4 | 40000 | 3500–4000 | دو برابر USB 3.2 |
تفاوت USB Type-A، Type-B و Type-C
علاوه بر نسخه‌ها، نوع فیزیکی کانکتور USB نیز متفاوت است. این تفاوت بیشتر در شکل ظاهری و کاربری آن‌ها دیده می‌شود:
USB Type-A
رایج‌ترین نوع پورت در کامپیوترها و لپ‌تاپ‌هاست. شکل مستطیلی دارد و فقط از یک جهت قابل اتصال است.
USB Type-B
معمولاً در چاپگرها، اسکنرها و دستگاه‌های صنعتی استفاده می‌شود. اندازه بزرگ‌تری دارد.
USB Type-C
جدیدترین و مدرن‌ترین نوع USB است. طراحی متقارن دارد (قابل اتصال از هر دو جهت) و از سرعت‌های بالا مانند USB 3.2 و USB4 پشتیبانی می‌کند. همچنین قابلیت انتقال توان بالا (تا 240 وات) برای شارژ لپ‌تاپ‌ها را دارد.
جمع‌بندی و نکات مهم در انتخاب پورت USB
-
همیشه رنگ آبی یا قرمز نشان‌دهنده‌ی پورت‌های پرسرعت‌تر است.
-
برای انتقال فایل‌های بزرگ یا اتصال SSD اکسترنال از USB 3.1 یا بالاتر استفاده کنید.
-
اگر لپ‌تاپ جدید خریداری می‌کنید، حتماً وجود پورت USB Type-C را بررسی کنید.
-
پورت‌های زرد یا قرمز در برخی لپ‌تاپ‌ها حتی در حالت خاموش برق دارند و برای شارژ موبایل کاربردی‌اند.
-
برای دستگاه‌های قدیمی‌تر همچنان USB 2.0 کافی است (مانند ماوس یا کیبورد).